Η Παναγία η Εκατονταπυλιανή

  Πρόκειται για ένα από τα σπουδαιότερα, καλοδιατηρημένα παλαιοχριστιανικά μνημεία που βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια και μάλιστα το μεγαλύτερο σε μέγεθος.

Σύμφωνα με την παράδοση το αρχικό κτίσμα του ναού αυτού ήταν έργο του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Μέγα και Αγίου Κωνσταντίνου προς εκπλήρωση επιθυμίας της μητέρας του, της Αγίας Ελένης. Και οι δυο ονομασίες του ναού “Εκατονταπυλιανή” και “Καταπολιανή” φέρονται σε παράλληλη χρήση από τα μέσα του 16ου αιώνα, η επίσημη, όμως, ονομασία είναι “Εκατονταπυλιανή”, αφού σύμφωνα με την παράδοση 99 πύλες [πόρτες] είναι φανερές, ενώ η 100ή θα φανερωθεί με το άνοιγμα της αντίστοιχης μυστικής πόρτας που βρίσκεται στην Αγία Σοφία.                                                                                                                        Άρτεμις Β., Β3